Waarom we met kerst gourmetten
In veel huishoudens wordt met kerst gegourmet. Dit is een typisch Nederlands gebruik en is niet te verwarren met het Franse woord gourmet. Terwijl gourmet vooral slaat op fine dining, heb je met gourmetten allemaal je eigen pannetje om daar je eigen maaltje in te bereiden. Gourmetten is zo Nederlands dat het zich niet zo eenvoudig in het Engels laat vertalen ↗️. Maar hoe komt het eigenlijk dat we ons met kerst om een elektrisch apparaat verzamelen?
Het Nederlandse gourmetstel lijkt veel op de Zwitserse raclonette, een elektrische tafelgrill met kleine pannetjes die voor raclette wordt gebruikt. Bij raclette wordt kaas gesmolten waar je brood en andere ingrediënten in kunt dopen. Voor de introductie van het gourmetstel werd het in Nederland ook steeds populairder om voedsel te voorzien van een laagje gesmolten kaas. In de jaren '70 was kaasfondue razend populair, mede dankzij de promotie van het Nederlands Zuivelbureau. Als antwoord daarop begon het Voorlichtingsbureau Vlees en het Bedrijfschap Slagersbedrijf een campagne om Nederlanders meer vlees te laten eten, met de slogan "Gourmet, probeer 't eens".
Bij deze campagne werden chef-koks ingezet om het te promoten, en hield bijvoorbeeld de Nederlandse Bond voor Plattelandsvrouwen gourmetparty's. Deze waren ontzettend succesvol. Een van de voordelen van gourmetten is dat de gastheer of -vrouw tijdens het diner gewoon aan tafel kan gaan zitten, wat wel zo gezellig is.
koop een gourmetstel bij Bol.com ↗️
Wat aten we daarvoor met kerst?
Sinds de jaren '70 is het bij veel gezinnen gebruikelijk om te gourmetten met kerst. Maar wat aten we voor die tijd bij het kerstdiner? Eigenlijk is daar niet eens zo heel veel over te vinden. Op tremele.nl ↗️ kwam ik herinneringen tegen over hoe kerst in de jaren '50 en '60 in Dreumel werd gevierd. Een grappig detail is dat de kerstboom met name door protestantse gezinnen in huis werd gehaald, waar katholieken de voorkeur hadden voor een kerststal.
In veel verhalen is terug te lezen dat het kerstdiner veel leek op wat er normaal gegeten werd, maar dan iets luxer met een duurder stuk vlees. Ook was er toen al sprake van een kerstontbijt met lekkernijen zoals een kerststol.
Plantaardig gourmetten
Gourmetten is dus in de markt gezet om Nederlanders juist meer vlees te laten eten, niet minder. Toch kun je ook zonder vlees heerlijke gerechtjes bereiden. Tegenwoordig zijn er ook "vegan gourmetschotels" te koop in de supermarkt, maar zelf zou ik er een beetje ongelukkig van worden als dat mijn kerstdiner zou zijn. Gelukkig is er veel meer mogelijk, al vergt dat wel wat meer voorbereiding. In dit artikel verzamelde ik plantaardige gerechten die geschikt zijn om te gourmetten.
Alternatieven voor gourmetten
Een van de voordelen is dat je met gourmetten met zijn allen aan tafel kunt blijven zitten en je eigen maaltijd kunt samenstellen en bereiden. Gourmetten is niet de enige manier om dat te doen.
Fondue
In plaats van de producten te bakken in kleine pannetjes, gaar je ze bij fonduen in vloeistof. Hierbij prik je je etenswaren aan een stokje en hang je het in de bouillon tot het gaar is. Ook bij fonduen wordt doorgaans redelijk veel vlees bereid, maar je kunt natuurlijk ook heel goed groenten in de bouillon garen. Een andere bekende manier om te fonduen is kaasfondue, waarbij je brood en groenten in de kaas doopt.
Fonduen beperkt zich niet alleen tot de hartige variant, zo kun je ook de fonduepan pas voor het dessert op tafel zetten om zoetigheden in chocolade te dopen.
Koop een fonduepan bij Bol.com ↗️
Hotpot
Hotpot lijkt erg op fondue, maar heeft een Aziatisch tintje. Bij hotpot gaar je je eten ook in vloeistof. In tegenstelling tot fondue is dit wel altijd een bouillon, en geen kaas of chocolade. En in plaats van een stokje gebruik je voor hotpot een klein fonduenetje. Vaak gebruik je bij hotpot twee verschillende bouillons: een pittige en een mildere. De smaken van de bouillon verschillen per regio. Zelf ben ik erg van Sichuan peper, en dus ook van de Sichuan hotpot. Daarbij is het gebruikelijk om heel dun gesneden vleeswaren in de bouillon te koken, maar ook tofu, paddenstoelen en verschillende groenten zijn erg geschikt. Je kunt ook stukjes aardappel of zelfs noedels in de bouillon garen.
Koop een hotpot bij Bol.com ↗️
Pizzarette
Een heel ander alternatief voor gourmetten is de pizzarette, sinds 2009 op de Nederlandse markt. In pizzarette is een kleine pizza-oven om midden op tafel te zetten, waarbij iedereen zijn eigen minipizza kan beleggen en bakken.
Koop een pizzarette bij Bol.com ↗️
