Stockfoto van biologische groenten

Biologische groenten - gezondheid en duurzaamheid

Biologische voeding wint steeds meer populariteit, maar toch is er ook veel tegengeluid. Het is duur (ok, dat is waar, maar als je voornamelijk groenten uit het seizoen koopt ontloopt het de supermarkt niet eens zoveel), niet per se gezonder en bij het telen van biologische groenten komt ook nog eens meer stikstof vrij. Over de gezondheid en duurzaamheid zijn veel verschillende geluiden. In dit artikel lees je mijn observaties en waarom ik er wel voor kies om zoveel mogelijk biologisch te eten.

Wat is biologisch?

De term biologisch is een beschermde term en producenten mogen hun producten alleen zo noemen als ze aan bepaalde voorschriften voldoen en daarvoor gecertificeerd zijn. Zo mogen er om groenten biologisch te noemen geen kunstmest en chemisch-synthetische bestrijdingsmiddelen gebruikt worden. Ook het gebruik van genetisch gemodificeerde producten is niet toegestaan. Daarnaast is voor biologische landbouw wisselteelt verplicht: een gewas mag niet jaar in jaar uit op hetzelfde stuk grond verbouwd worden.

Ook voor verwerkte producten - zoals pasta en koekjes - gelden er verschillende eisen. Zo mogen ze geen kunstmatige kleur-, geur- en smaakstoffen bevatten en mogen ze niet worden doorstraald ↗️ om ze langer houdbaar te maken.

Naast biologische teelt bestaat er ook biologisch-dynamische - of biodynamische - teelt. Biodynamische teelt voldoet aan de eisen van biologische teelt, maar heeft daarbovenop nog eigen voorschriften waaraan voldaan moet worden. Biodynamische teelt heeft een meer holistische kijk en streeft naar circulaire landbouw. Zo wordt bij voorkeur mest van eigen koeien gebruikt om de landbouwgrond te voeden.

Gezondheid

Er is veel discussie over of biologische voeding daadwerkelijk gezonder is dan reguliere voeding. Een opvatting die vaak voorbijkomt is dat de gifstoffen op producten die regulier geteeld zijn binnen de normen zijn, en dat je er extreem veel van moet eten wil je lichaam het niet meer goed kunnen afvoeren. Zo bericht NRC ↗️ dat je dagelijks 5 kilo prei moet eten om die grens te overschrijden. Toch komt de mogelijke link tussen pesticiden en de ziekte van Parkinson ↗️ steeds vaker in het nieuws. De langetermijneffecten van voortdurend in aanraking komen met pesticiden, danwel door voeding danwel door verspreiding in de lucht, zijn nog onderbelicht.

Onderzoek naar de effecten van bepaalde voedingsmiddelen is ook lastig. De effecten van bijvoorbeeld puur het verschil tussen biologisch- en niet-biologische voeding staan nooit op zichzelf. Ze hangen samen met wat je dan precies eet (maak je behalve dat je kiest voor biologische voeding sowieso al gezondere keuzes), maar ook leefstijl heeft een belangrijke invloed op de gezondheid. Wel blijkt biologisch voer gezonder voor kippen ↗️, maar dit vertaalt zich natuurlijk niet een-op-een naar de mens.

Toch kies ik zelf zoveel mogelijk voor biologische voeding. Bekeken vanuit het totaalplaatje lijkt het mij de betere keuze. Rineke Dijkinga ↗️ kan veel beter dan ik uitleggen en onderbouwen waarom biologische voeding beter voor je gezondheid is. Zo benadrukt ze dat voeding ons lichaam niet nodeloos moet belasten. Met het binnenkrijgen van pesticiden door het eten van bespoten eten gebeurt dit natuurlijk wel. Daarnaast stipt ze aan dat, hoewel er uit verschillende onderzoeken blijkt dat biologische groenten niet per se gezonder zijn, er ook veel onderzoeken aantonen dat biologische groenten juist wel meer beschermende stoffen bevatten. Het ligt er maar net aan vanuit welk perspectief je kijkt.

Duurzaamheid

Biologisch eten heeft dus zo zijn voordelen. Maar is het ook duurzamer? Het antwoord op die vraag is ingewikkeld, en ook afhankelijk van de definitie van het woord duurzaam. Tegenwoordig gaat de de term duurzaam vaak hand in hand met stikstof, en dan komt biologische landbouw niet per se goed uit de bus. Om eenzelfde hoeveelheid biologische producten te telen is namelijk meer grond nodig dan voor reguliere teelt, waardoor per kg product meer Co2 vrijkomt.

Er zijn echter veel factoren die biologische teelt juist wel duurzamer maken. Biologische landbouw houdt meer rekening met de bodemkwaliteit en biodiversiteit. Daarnaast is bij biologische teelt het niet toegestaan om kunstmatige bestrijdingsmiddelen te gebruiken, waardoor de gifstoffen daarin niet vrijkomen. Deze factoren gaan hand in hand met de gezondheidsvoordelen van biologische voeding. Groenten halen hun voeding uit de bodem. Een gezonde bodem is een gezonde plant. Door intensieve teelt en gebruik van pesticiden gaat de bodemkwaliteit achteruit, waardoor er minder voedingsstoffen in de bodem zijn die de plant op kan nemen.

Conclusie

De nut en noodzaak van biologische voeding blijft voor veel mensen een punt van discussie. Zowel op het gebied van gezondheid als duurzaamheid zijn er argumenten waarom het niet per se zou bijdragen, en op het gebied van stikstof is er zelfs iets tegen biologische voeding te zeggen. Bekeken vanuit een totaalplaatje - een gezondere bodem, geen kunstmatige pesticiden in het eten (en in de lucht!) met, afhankelijk van welk onderzoek je leest, een gezonder eindproduct - is voor mij de keuze makkelijk en kies ik voor zoveel mogelijk biologische voeding.

Bronnen